Kıymetli okuyucularım, sizlerde soru, görüş ve tekliflerinizi [email protected] e- posta adresime iletebilirsiniz.
Kurban Bayramı’na sayılı günler kaldı. Pekala, Türkiye’de milyonlarca emekli bu bayrama neyle girecek?
Sofrasında et olacak mı?
Torununa harçlık verebilecek mi?
Yoksa bir bayramı daha kredi taksiti ve besin kuyruklarıyla mı geçirecek?
Her yıl olduğu üzere bu yıl da kamuoyunda bir beklenti var:
“Bayram ikramiyesi artacak mı?”
Ancak asıl sorulması gereken şudur:
“Bu ikramiye, bu ekonomik tabloda hâlâ bir mana taşıyor mu?”
Bir Vakitler Bayram Vardı…
2018 yılında başlatılan bayram ikramiyesi uygulamasıyla emekliye 1.000 TL ödeme yapıldı. O periyotta Türkiye Diyanet Vakfı, Türk Kızılayı ve Mehmetçik Vakfı’na kurban bağışı yapmak isteyen bir emekli, bu bedelle rahatlıkla bağışını yapabiliyor, kalan parayla da torununa mendil ortasına az da olsa harçlık koyabiliyordu.
2028 Kurban bağış bedelleri şöyleydi:
Türkiye Diyanet Vakfı: 850 TL
Türk Kızılay: 850 TL
Mehmetçik Vakfı: 950 TL
Yani o günün ikramiyesiyle yalnızca kurban bağışı değil, bayram yapılabiliyordu.
2025: Emeklinin İkramiyesiyle Kurbanlık Fotoğrafına Bile Bakılmıyor
Bugün 2025 yılındayız. Bayram ikramiyesi ise 4.000 TL.
Ama kurban bağış bedelleri o denli bir noktaya geldi ki, bırakın bağışı, vitrindeki afişine bile bakmak lüks oldu.
Türkiye Diyanet Vakfı: 13.500 TL
Türk Kızılay: 13.250 TL
Mehmetçik Vakfı: 14.500 TL
İkramiye artışı 7 yıla %300.
Kurban bağış bedelleri ise %1.400’ün üzerinde.
En düşük bağış bedeli, emeklinin aldığı ikramiyenin 3 katından fazla.
“Market ucuzdur” diyenlere: Etiketleri siz mi bastınız?
Peki ya kurbanı kendisi kesmek isteyen emekli?
Zincir marketlerde 2025 yılı fiyatları şöyle:
Küçükbaş kurbanlık: 15.950 – 19.950 TL arası
Büyükbaş 1/7 pay: 26.950 TL
4000 liralık ikramiye, büyükbaş kurbanın yalnızca %15’ine, küçükbaş kurbanlığın da 4’te 1’ine güç yetiyor. Yani emekli artık ne bağış yapabiliyor ne kurban kesebiliyor, ne de sofrasına et koyabiliyor.
Bu bir ekonomik gerçek değil, toplumsal dışlanmadır.
Kurban Kesemeyen Emekliye Bayram mı Olur?
Bu tablo artık istatistik değil, toplumsal tahribattır.
7 yılda:
Bayram ikramiyesi 4 kat arttı.
Kurban bağışı 15 katına çıktı.
Market fiyatları ise 13–14 kat ortası zamlandı.
Bu oranlar yalnızca enflasyonla açıklanamaz.
Evet, fiyatlar artmıştır. Fakat sorun sadece iktisat değil, tercihler problemidir.
Bu dengesizlik, toplumsal devlet anlayışının yitirilmesidir.
Emekliye bayramı yaşatmayan bir tertibin, kendisini toplumsal adaletle tanıtması trajikomiktir.
Bu Bayramda Adım Atılmalı
Bayram ikramiyeleri artık sembolik olmaktan çıkmalı.
En azından bir emeklinin bir kurban bağışı yapabileceği, torununa harçlık verebileceği seviyeye çekilmelidir.
En az bir emekli maaşı kadar olmalıdır. Tabi ki 14.469 TL olan en düşük emekli maşı kadar değil.
Ve yılda iki defa verilmesi bir gelenek değil, anayasal sorumluluk olmalıdır.
Emekliler bu ikramiyeyi bayram için değil, ayakta kalmak için bekliyor.
Siyasi iktidar bu çağrıyı duymalı, emekliye “yalnız değilsiniz” diyebilecek bir düzenlemeyi gecikmeden hayata geçirmelidir. Bayram ikramiyeleri bayram harçlığı olmamalıdır. Aksi halde, bu ikramiyeler “verilmiş sadaka”dan öteye geçemez.
Emekli için Kurban Bayramı, sofrada et yoksa yalnızca takvimde kalır.
Bu davet, sırf kalemimin değil, emeklinin yüreğinin sesidir.
Bu sese kulak verenler, bu ülkenin geleceğini kuracak olanlardır.
SORU: Âlâ günler, 17.06.2022 iş başlama tarihi yakın vakitte işten çıkarılma olacak kıdem tazminatımı nasıl hesaplayabilirim. Yaren Akan
CEVAP: Yeterli günler Yaren Hanım, kıdem tazminatı hesaplanırken, çalışanın tıpkı patrona bağlı olarak çalıştığı her tam yıl için otuz günlük giydirilmiş brüt fiyatı temel alınır. Bu fiyatın belirlenmesinde sırf maaş değil; çalışanın son brüt fiyatına ek olarak sistemli ödenen yemek yardımı, yol parası, ikramiye, prim üzere yan haklar da dikkate alınır. Giydirilmiş fiyatın kapsamına giren bu kalemler, kıdem tazminatının hakikat ve adil biçimde hesaplanmasını sağlar. Ayrıyeten, çalışanın hizmet mühleti sadece tam yıllardan ibaret değilse, kalan ay ve günler de orantılı biçimde hesaba dahil edilir. Böylelikle çalışanın çalıştığı müddetin tamamı, kıdem tazminatı hesabında eksiksiz olarak değerlendirilmiş olur. Kıdem tazminatı hesabında son aya ilişkin maaş bordronuz kıymetlendirilerek hesaplama yapmak daha gerçek olacaktır. İnternette kıdem tazminatı hesaplama programlarından takviye alabilirsiniz
Kaynak: Halk TV
